Articolo disponibile anche in italiano.

„Niewygodni bohaterowie” – losy żołnierzy 2. Korpusu Polskiego po wojnie

Każdy żołnierz od Andersa to osobna opowieść o dramatycznym polskim losie. Niektórym udało się odnaleźć w powojennej rzeczywistości, jednak większość stanęła przed wyborem: albo kompromis z komunistami, albo wieczna tęsknota za Polską. – Cytat pochodzi z „Biuletynu IPN”, 5 (150), 2018

Zdjęcia pochodzą z arhiwum uczniów szkoły.

21 kwietnia 1945 r. 2. Korpus Polski przeszedł przez Porta Mazzini i od tego momentu Bolonia stała się wolnym miastem. Nie będę mówiła o tym, jak Polacy wyzwolili Bolonię, ale co się stało po tym, jak stoczyli ostatnią bitwę. A może nie była to ich ostatnia walka? Po obaleniu faszyzmu we Włoszech, po jednej stronie znaleźli się zwolennicy komunizmu i socjalizmu, po drugiej – nasi żołnierze, bohaterowie, którzy walczyli na obczyźnie, wyzwalając uciśnione narody. Wierzyli, że ich poświęcenie nie pójdzie w zapomnienie i wrócą do wolnej Polski, jednak rząd włoski namawiał naszych rodaków do współpracy z Moskwą i powrotu do kraju.

W 1946 roku 2. Korpus Polski został zdemobilizowany definitywnie. Ta sytuacja zmusiła żołnierzy do podjęcia trudnej decyzji, co począć dalej w życiu. Żołnierze nie byli pewni swojej przyszłości w komunistycznej Polsce. 28 czerwca 1945 r. powstał Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej, który był kontrolowany przez Moskwę. Rząd ten został uznany przez Europę i Stany Zjednoczone.

Zdjęcia pochodzą z arhiwum uczniów szkoły.

Nowy rząd, ustawą z 26 września 1946 r., pozbawił polskiego obywatelstwa 76 oficerów Wojska Polskiego, w tym gen. Andersa. Żołnierze 2. Korpusu Polskiego. Ci, którzy pochodzili z Kresów, nie mieli do czego wracać, ponieważ tereny, na których mieszkali, były zagrabione przez Związek Radziecki. Pamiętali dobrze deportacje i łagry, ale przede wszystkim zbrodnię Katyńską, która przez wiele lat była wypierana zawzięcie przez władze sowieckie.

1 kwietnia 1951 r. rząd białoruski przystąpił do masowych aresztowań byłych żołnierzy PSZ oraz ich rodzin, niektórzy z nich po raz drugi zostali deportowani do obwodu irkuckiego. Łącznie zesłano na Sybir ponad 4 tysiące osób z terenów dzisiejszej Litwy i Białorusi. Jednak większość żołnierzy pozostała na emigracji, przetransportowana do Wielkiej Brytanii, wstąpiła do Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia. Pozostali na emigracji i powoli rozjechali się po całym świecie.

Wielu żołnierzy nie mogło się odnaleźć w nowych realiach. Zepchnięci na margines, tęsknili za Ojczyzną, domem i rodziną. Często nie mogli znaleźć pracy i jako obywatele „drugiej kategorii” musieli codziennie walczyć o przetrwanie, starając się zachować przy tym resztki godności. Będąc na obczyźnie, żyli w samotności i poczuciu odosobnienia, marząc z nadzieją o powrocie do wolnej Polski.

Mogę sobie tylko wyobrazić ból, gorycz i samotność, jaką odczuwali polscy żołnierze, gdy odkryli, że nie mają już domu, rodziny, Ojczyzny, w której człowiek czuje się bezpiecznie, że Ojczyzna została mu bezlitośnie zrabowana, pozostawiając pustkę w ich sercach.

 

Giorgia Mełnicka


 

 Versione in italiano

Eroi scomodi

“Eroi scomodi” – il destino dei soldati del 2° Corpo dell’Armata Polacca nel dopoguerra.

Le foto provengono dagli archivi degli studenti della scuola.

Il 21 aprile 1945 il 2° Corpo d’Armata Polacca passò per Porta Mazzini e da quel momento Bologna divenne una città libera. Non parlerò di come i polacchi hanno liberato Bologna, ma di ciò che è successo dopo che hanno combattuto la loro ultima battaglia, o forse non l’ultima? Dopo il rovesciamento del fascismo in Italia, da una parte vi erano i sostenitori del comunismo e del socialismo, mentre, dall’altra, i nostri soldati eroi, che combatterono in esilio, liberando le nazioni oppresse. I soldati credettero che il loro sacrificio non sarebbe stato dimenticato e sarebbero potuti tornare in una Polonia libera. Il governo italiano cercò di convincere i nostri connazionali a collaborare con Mosca e tornare nel loro paese.

Nel 1946, il 2 ° Corpo fu definitivamente smobilitato, questa situazione costrinse i soldati a prendere una decisione difficile sulla loro futura vita, non erano sicuri del loro futuro nella Polonia comunista. Il 28 giugno 1945 fu istituito il governo provvisorio di unità nazionale, che era controllato da Mosca, questo governo fu riconosciuto dall’Europa e dagli Stati Uniti.

Con la legge del 26 settembre 1946, il nuovo governo ha privato la cittadinanza polacca a 76 ufficiali dell’esercito polacco, compreso il generale Anders. I soldati del 2 ° Corpo Polacco che provenivano dalle terre di confine con la Russia non avevano la possibilità di tornare, perché le zone in cui vivevano erano state saccheggiate dall’Unione Sovietica. Questi uomini ricordavano bene le deportazioni e i campi di lavoro, ma soprattutto il massacro di Katyn, che per tanti anni era stato ferocemente occultato dalle autorità sovietiche.

Le foto provengono dagli archivi degli studenti della scuola.

Il 1° aprile 1951, il governo bielorusso ha avviato arresti di massa di ex soldati delle forze armate polacche insieme alle loro famiglie, alcuni di loro sono stati deportati nella regione di Irkutsk per la seconda volta. In totale, oltre 4.000 persone sono state deportate in Siberia, dalle attuali Lituania e Bielorussia. Tuttavia, la maggior parte dei soldati rimase in esilio, e fu trasferita in Gran Bretagna dove si unì al Corpo polacco di reinsediamento. La maggior parte dei soldati sono rimasti in esilio e lentamente si sono sparsi in tutto il mondo.

Molti di loro non riuscivano a ritrovarsi nelle nuove realtà, spinti ai margini, sentivano la mancanza della patria, della casa e della famiglia. Spesso non trovavano lavoro e, come cittadini di “seconda classe”, dovevano lottare ogni giorno per la propria sopravvivenza, mantenendo una dignità. Trovandosi all’estero, hanno vissuto in solitudine e con un senso di isolamento, sperando ancora di tornare in una Polonia libera.

Oggi, ripensando a questi avvenimenti, posso solo immaginare il dolore, l’amarezza e la solitudine provati dai soldati polacchi quando hanno scoperto di non avere più una casa, una famiglia, una Patria, dove un uomo si sente bene, ma quel posto gli è stato spietatamente sottratto, lasciando un vuoto nei loro cuori.

Testo originale di Giorgia Mełnicka
Traduzione a cura di Giorgia Mełnicka


Lubisz portal polonijny POLONIA TO MY? Dziękujemy!
Polub też nasz fanpage na Facebooku i udostępnij posty.
Powiedz o nas znajomym; jesteśmy też na Instagramie!