„Wszystko, co nazywamy realnym, jest stworzone z rzeczy, które nie są uważane za realne. Jeśli teoria kwantowa nie wywarła na tobie wstrząsającego wrażenia, nie zrozumiałeś jej.”
Niels Bohr
Fizyka żywi się zachwytem, oddycha pięknem i harmonią kosmosu i z wdziękiem opracowuje teorie i demonstracje. Gdy niepowtarzalność dzieła sztuki, poezji, czy nawet utworu muzycznego wzbudza głębokie emocje, wzory matematyczne nie rodzą u publiczności podobnego zachwytu. Obowiązuje błędna koncepcja, która uważa fizykę za przedmiot utylitarystyczny i ściśle przywiązany do materialności, podczas gdy, wbrew temu, co większość twierdzi, ona przekracza wszelkie limity wyobraźni i przemierza dzielnie kosmos, docierając do najdalszych zakątków, do czarnych dziur, do nieskończonych obszarów gwiazd, a także do mikroskopijnych struktur.
Cytat z Richarda Feynmana, laureata Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki, jak również wybitnego bębniarza, oddaje doskonale prawdziwe znaczenie tej dziedziny. Te słowa brzmią tak: „fizyka jest jak seks: pewnie, że może dawać jakieś praktyczne rezultaty, ale nie dlatego to robimy”. Studiujemy fizykę, ponieważ ona jest cudowna: uczy nas zachwytu, uczy nas, jak wydobywać piękno z rzeczywistości, która normalnie nie pokazuje się naszym oczom, od tajemnic kosmosu do intrygujących struktur atomicznych. Paradoksalnie, im bardziej ograniczamy nasz obszar badań, tym większe staje się prawdopodobieństwo zaskoczenia.
Wszystko to, co nas otacza, jest stworzone przez materię, która z kolej jest zbudowana z drobnych ilości substancji zwanych molekułami. Te ostanie są agregatami dwóch lub więcej atomów. Atomy dzielą się na protony i neutrony, tworzące rdzeń atomu, i elektrony, obracające się na poziomach energetycznych. Podczas gdy elektrony są cząstkami podstawowymi, neutrony i protony można rozdzielić dalej na quark up i quark down. Kolejnym podziałem rzeczywistości, na razie tylko hipotetycznym, mógłby być ten przewidziany przez teorię strun, która twierdzi, że wszystkie cząstki podstawowe są produktem wibracji strun w różnych wymiarach – dlatego teoria strun doprowadziła do hipotezy egzystencji nowych wymiarów, a zatem też do hipotezy równoległych Wszechświatów.
Eksperyment, który mógłby potwierdzić obecność innych wymiarów, jest realizowany w Wielkim Zderzaczu Hadronów w Genewie, gdzie istnieje możliwość, że kolizja cząstek spowodowałaby powstanie nowych cząstek, które mogłyby pokazać ruch w innym wymiarze. Nie wszyscy fizycy są jednak przekonani do teorii wszechświata n-wymiarowego: Renate Loll, profesor fizyki teoretycznej z Uniwersytetu w Holandii twierdzi, że uniwersum mógłby być jednowymiarowy i że przestrzeń solidna składałaby się w rzeczywistości z linii jednowymiarowych.
Jakakolwiek by była natura wszechświata, na razie zostaje piękną zagadką, która oczarowuje wszystkich, którzy potrafią się jej poddać.
Andzelika Tokarski
|
|
La fisica ti sorprenderà
“Tutto ciò che chiamiamo reale è fatto da cose che non possiamo considerare reali. Se la meccanica quantistica non ti ha profondamente scosso, non l’hai ancora compresa.”
Niels Bohr
La fisica si nutre di meraviglia, respira la bellezza e l’armonia del cosmo e con eleganza elabora teorie e dimostrazioni. Mentre l’unicità di un’opera d’arte, di una poesia o anche di un brano musicale risvegliano emozioni profonde nel pubblico, una formula non desta lo stesso diletto. Vige una concezione errata che considera la fisica come una scienza utilitaristica strettamente legata alla materialità, però, contrariamente a ciò che si pensi la maggior parte, questa si spinge oltre ai limiti dell’immaginazione e viaggia sia nello spazio arrivando ai buchi neri, alle distese infinite di stelle, che in strutture microscopiche.
Una citazione di Richard Feynman, premio nobel per la fisica, nonché eccezionale suonatore di bongos, rende l’idea di cosa sia realmente questa disciplina. Egli disse: “La fisica è come il sesso: non c’è dubbio che facendola si ottengano dei risultati pratici, ma non è per quello che la si fa.” Studiamo la fisica perché è meravigliosa: essa insegna a stupirci, a cogliere la bellezza di ciò che normalmente non appare ai nostri occhi, dai segreti del cosmo alle intriganti strutture atomiche. Paradossalmente più restringiamo il nostro campo di ricerca agli elementi più piccoli maggiore è la probabilità di rimanere sorpresi.
Tutto ciò, che ci circonda, è formato dalla materia, a sua volta costituita da minuscole quantità di sostanza chiamate molecole. Quest’ultime di conseguenza sono aggregati di due o più atomi. Gli atomi sono divisi all’interno da neutroni e protoni, legati insieme dalla forza nucleare forte, e da elettroni, che ruotano intorno ad esso su livelli energetici stazionari. Mentre gli elettroni sono particelle fondamentali, i protoni e i neutroni, detti anche adroni, possono essere ulteriormente scomposti in quark up e quark down. Un’ulteriore suddivisione, per ora solo ipotetica, potrebbe essere quella contemplata dalla teoria delle stringhe, la quale sostiene che tutte le particelle fondamentali siano il prodotto della vibrazione di stringhe a più dimensioni. Infatti la teoria delle stringhe ha portato all’ipotesi dell’esistenza di nuove dimensioni e, di conseguenza, di universi paralleli.
Un possibile esperimento che potrebbe provare la presenza di altre dimensioni è quello che si tenta di realizzare nel Grande Collisore di Adroni a Ginevra, dove è possibile che lo scontro di due particelle dia origine ad altre particelle, che potrebbero mostrare un movimento in un’altra dimensione. Non tutti i fisici, però, sono convinti della teoria dell’universo a n-dimensioni: Renate Loll, una professoressa di fisica teorica nell’Università di Radboud, Paesi Bassi, sostiene che l’universo possa essere unidimensionale e che lo spazio solido sia in realtà costituito da linee unidimensionali.
Qualunque cosa sia la natura dell’universo, per ora resterà un mistero meraviglioso, capace di incantare chiunque sia in grado di cedere di fronte lei.
Testo originale di Andzelika Tokarski
Traduzione a cura di Andzelika Tokarski
Lubisz portal polonijny POLONIA TO MY? Dziękujemy!
Polub też nasz fanpage na Facebooku i udostępnij posty.
Powiedz o nas znajomym; jesteśmy też na Instagramie!
